Wstęp
Łagodny rozrost stercza (BPH) jest powszechnym schorzeniem u starszych mężczyzn, które może znacznie obniżać jakość życia pacjentów. Objawy dolnych dróg moczowych (LUTS) związane z BPH, takie jak częstomocz, nagłe parcie na mocz, nietrzymanie moczu oraz uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, często prowadzą do ostrego zatrzymania moczu i interwencji chirurgicznej. Choć dostępne są skuteczne metody leczenia, wielu pacjentów nie reaguje na terapię lub rozwija oporność na leczenie.
W badaniu Medical Therapy of Prostatic Symptoms (MTOPS) zbadano profile ekspresji genów przed i po leczeniu w strefie przejściowej prostaty u 108 uczestników. Celem było zrozumienie molekularnych determinantów utrzymywania się objawów klinicznych po rozpoczęciu leczenia BPH.
Metodyka badania
Badanie MTOPS to prospektywne, randomizowane, podwójnie ślepe, kontrolowane placebo badanie kliniczne. Pacjenci byli losowo przydzielani do jednej z czterech grup: przyjmującej doxazosynę, finasteryd, kombinację obu leków lub placebo. Ekspresja genów była oceniana na podstawie próbek biopsyjnych pobranych przed i po leczeniu.
Wyniki
Zmiany w ekspresji genów po leczeniu
Analiza wykazała, że finasteryd znacząco zmieniał ekspresję ponad 400 genów w strefie przejściowej prostaty, podczas gdy doxazosyna miała niewielki wpływ na ekspresję genów. W szczególności, zmiany w ekspresji genów związanych z metabolizmem kwasów tłuszczowych, aminokwasów oraz odpowiedzią immunologiczną były zauważalne u pacjentów leczonych finasterydem.
Oporność na leczenie finasterydem
Analiza klastrów genowych pozwoliła zidentyfikować dwie grupy pacjentów: jedną reagującą na leczenie (SC1) i drugą wykazującą oporność (SC2). Pacjenci z grupy SC2 wykazywali wyższe ryzyko progresji klinicznej BPH pomimo leczenia finasterydem.
Dyskusja
Badanie ujawniło, że mechanizmy oporności na finasteryd mogą być związane z różnicami w ekspresji genów na poziomie molekularnym. Finasteryd wpłynął na szlaki metaboliczne, hormonalne i immunologiczne, co może tłumaczyć różnice w odpowiedzi klinicznej na leczenie. W przeciwieństwie do finasterydu, doxazosyna nie wykazała istotnych zmian w ekspresji genów w strefie przejściowej prostaty.
Odkrycia te mogą przyczynić się do rozwoju bardziej spersonalizowanych terapii BPH, umożliwiając identyfikację pacjentów, którzy prawdopodobnie będą oporni na leczenie finasterydem. Ponadto, wyniki sugerują, że kombinacja doxazosyny i finasterydu może być skuteczniejsza u pacjentów, którzy nie wykazują odpowiedzi na sam finasteryd.
Podsumowanie
Badanie MTOPS dostarczyło nowych, istotnych informacji na temat wpływu doxazosyny i finasterydu na ekspresję genów w tkance prostaty. Wyniki te mogą mieć istotne znaczenie dla zrozumienia mechanizmów oporności na leczenie BPH i rozwoju nowych strategii terapeutycznych.
Bibliografia
Choi Hyo Young, Torkko Kathleen C., Lucia M. Scott, Mozhui Khyobeni, Choi Won-Young, Clark Peter E. and Fowke Jay H.. Change in prostate tissue gene expression following finasteride or doxazosin administration in the medical therapy for prostatic symptoms (MTOPS) study. Scientific Reports 2024, 14(3), 352-360. DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-024-69301-x.
